onze Reus

Schóéen Marrej

Het ontstaan van de Heksenfeesten.

In 1974 werden de Nieuwveldfeesten opgestart in de Banneuxwijk van Hasselt, ook wel bekend als "Sainte-Marie" achter de brug. Al snel kregen deze feesten de bijnaam Heksenfeesten.

Het initiatief voor deze feesten was ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Alfons Jeurissen, een Hasseltse schrijver die verhalen schreef over het leven op de heide, waar de huidige Banneuxwijk deel van uitmaakte. Zijn verhalen waren doordrenkt met elementen van spoken en hekserij. Enkele enthousiaste inwoners verenigde zich en wilden de sagen uit zijn boeken opnieuw tot leven brengen en stelden een uitgebreid programma samen.

Er werd besloten om hier een echt volksfeest van te maken. Op Nieuwveld werd een tent opgezet voor een heus volksbal, de voortuinen werden versierd met heksentaferelen en er werd een stoet georganiseerd. Enkele buurtcomités en wijkverenigingen werkten met veel enthousiasme hieraan mee. De parade bestond uit twee delen: een folkloristisch gedeelte waarin de verhalen van Jeurissen over het dagelijkse leven op de heide werden uitgebeeld en een deel dat vooral draaide om hekserij en bijgeloof. De jaarlijkse stoet werd steeds populairder, de stoet van ‘84 trok maar liefst 40.000 toeschouwers en haalde zelfs de nationale televisie. Mensen kwamen van heinde en verre om de versierde voortuinen en de stoet te bewonderen, ook werden de inwoners van Banneuxwijk elk jaar creatiever en enthousiaster. De Heksenfeesten waren een waar volksfeest dat altijd in het laatste weekend van augustus plaatsvond, maar spijtig genoeg was de stoet van 1984 de laatste in zijn reeks.

De huidige generatie vijftigplussers, die toen nog jong waren, verlangde via sociale media terug naar die nostalgische periode waarin de wijk hechter was en zomeravonden werden gevuld met het bewonderen van de versieringen. Iedereen keek elk jaar enorm uit naar deze feesten.

Geïnspireerd door deze nostalgie hebben enkele gemotiveerde vrijwilligers onder leiding van Jan Dierckx zich verenigd in een nieuw Heksencomité. Ze willen de Heksenfeesten nieuw leven inblazen onder de naam "Revival Heksenfeesten”. Samen werkte ze een driejaren plan uit, het eerste jaar organiseerde ze een tentoonstelling waar nieuwe bewoners kennis maakte met de Heksenfeesten van weleer ook stelde ze aan heel de wijk hun ambitieus plan voor om alzo te weten te komen als dit gesteund werd door de gemeenschap. Het tweede jaar organiseerde ze een schouwspel over het leven van Elen Aechten een ter dood veroordeelde vrouw van Kuringen die ten onrechte als heks werd beschuldigd. Wat de intentie was om het kleinschalig te houden als voorbereiding op de stoet het volgende jaar, werd een heus massaspektakel. De groep voelde dat de wijk klaar was voor de Heksenstoet!

De reuzen.

In 1975 verschenen de eerste vier wijkheksen van de Banneuxwijk: Zwarte Mie, Kromme Berb, Schele Rosalie en Kwezeltje Octavie. Ze namen elk jaar deel aan de Heksenstoet tot deze in 1984 ophield te bestaan. Daarna trokken de heksen, onder de naam “Heksengilde Zwarte Mie”, door het hele land tot hun activiteiten in 2003 stopten. In 2005 werden ze geschonken aan Het Stadsmus in Hasselt om ze te beschermen tegen ondergang. Dankzij de Stad Hasselt kan de nieuw opgerichte vereniging de vier oude wijkheksen jaarlijks uit het stadsarchief halen om ze te tonen tijdens de viering van 1 mei in het stadscentrum en tijdens de Revival Heksenfeesten. Door hun leeftijd zijn ze jammer genoeg te fragiel geworden om nog regelmatig mee op pad te gaan.

In 2022 ontstond bij enkele stuurgroepsleden het idee om voor de Revival Heksenstoet van 2024 een nieuwe wijkheks te creëren. Om dit te realiseren, werd er eerst contact opgenomen met VZW Reuzen in Vlaanderen, die de nodige ervaring en expertise hebben. De heren Julien Maebe, Marcel Veltjens en Marcel Dumont van deze vereniging hadden een uitgewerkt stappenplan ontwikkeld voor het realiseren van een reus, dat dan ook gebruikt werd als leidraad. Het project werd ook voorgesteld aan de bevoegde Hasselts schepen van Cultuur Nele Kelchtermans, die in het verhaal geloofde en hiervoor een projectsubsidie goedkeurde. Samen met kapitaal verworven uit activiteiten was er voldoende budget om hieraan te beginnen. Hasselt kreeg in 2020 al de oorkonde Reusvriendelijke stad uitgereikt door Reuzen in Vlaanderen, en was dus al overtuigd van het reuzenverhaal.

Al snel werden er vakmensen gezocht om deze klus te klaren. Het algehele ontwerp, inclusief het hoofd en de handen, werd verzorgd door de ervaren Hasseltse kunstenaar Francis Vannerum, die samen met de veelzijdige Serge Boussu de creatie op zich nam.

Een rieten romp moest worden gevlochten, waarvoor professioneel mandenvlechtster Lieve Lieckens aangetrokken werd.

De kleding werd ontworpen en gemaakt door eigen topontwerper Ronny Dupont, die ook de totale styling verzorgde.

Voor het draagsysteem kozen ze ook voor een wijkgenoot, de ervaren lasser Johny Vanrusselt.

Ze hadden hun huiswerk goed gemaakt, de nieuwe wijkheks moest wel aan enkele vooraf afgesproken voorwaarden voldoen. De reus moest zo veel mogelijk “Hasselt” uitstralen, wat betekende dat ze zoveel mogelijk door Hasseltse creatieveling vervaardigd moest worden, zo moest ze zoveel mogelijk passen bij haar 4 zussen, waardoor ze ook het type gedragen reus werd, ze mocht uit praktische ervaring niet groter zijn dan haar zus Zwarte Mie en ook een uitgangspunt voor de nieuwe wijkheks was dat ze kindvriendelijk moest zijn, daardoor verschilde ze van haar zussen door haar schoonheid.

Voor de naam kozen ze voor Schóéen Marrej, als knipoog naar de oude benaming van de wijk, Sainte-Marie, correct weergegeven door dialectexpert Marco Clerinx.

Davy De Corte coördineerde alles en zorgde ervoor dat alle betrokken partijen op één lijn zaten.

De Revival Heksenfeesten.

In het weekend van 6, 7 en 8 september 2024 vond het evenement plaats waar al 3 jaar naartoe gewerkt werd. Het weekend werd afgetrapt met een openingsfuif, waarin de mooiste heks werd gekozen in drie leeftijdscategorieën.

Op zaterdag volgde een heksenbraderie, waarna Schóéen Marrej aan het publiek werd gepresenteerd. Haar zussen, samen met haar reuzenmeter en reuzenpeter, vertrokken vanuit verschillende invalshoeken van de wijk en verzamelden zich bij buurthuis De Hazelaar voor een doopplechtigheid volgens de aloude tradities van de reuzenwereld. Schóéen Marrej kreeg twee meters en twee peters: Bekende Vlaming Anke Buckinx als mensenmeter en Lyn Weckx, de putheks van Heusen Zolder, als reuzenmeter. De bekende Limburger Ruddy Moesen werd mensenpeter, en Piersus van de Koninklijke Orde v/h Klaeverblât als reuzenpeter. Tevens werd er een beschermcomité opgericht van ongeveer veertig mensen die onze vereniging een speciale dienst hebben bewezen en onze vereniging in hun hart dragen. Ze beloofden plechtig Schóéen Marrej altijd te beschermen tegen de brandstapel en haar met volle overgave te promoten, zowel in Hasselt als daarbuiten. De beschermers werden bekroond met een oorkonde, een medaille en een uniek heksenkunstwerk van kunstenaar Raymond Frensen.

Op zondag was er de apotheose, waar we 3 jaar lang naartoe gewerkt en uitgekeken hadden namelijk onze eerste Internationale Revival Heksenstoet! We mochten een 30- tal groepen verwelkomen uit binnen en buitenland, waaronder 23 reuzen waarvan 15 reuzenheksen;

-Reus Lambert Hoelen, de kluizenaar van Bolderberg, Heusden-Zolder

-Reuzin Leyn Weckx, de Putheks, Berkenbos, Heusden-Zolder

-Reuzin D’Aachturenmoeijer, Turnhout

-Reus Pierre Vliegen, Herk-de-stad

-Reuzin Bet van in de Dyvelsryth, Gruitrode, Oudsbergen

-Reus Zjang den Heimeier, Gruitrode, Oudsbergen

-Reuzin D’Oede Ula, Blankenberge

-Reuzin Tinneke Delval, Bever

-Reuzin Tanneke Van Hulle, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Meele Crotte, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Leeme Caduul, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Fyte Kwick, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Clette ‘t Aendegat, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Sefa Bubbels, Beselare, Zonnebeke

-Reuzin Berb va’ Trèke bas, Hasselt

-Reus Piersus va’ Mei vanne Kreikel, Hasselt

-Reus Swa den Drepkesdrinker, Hasselt

-Reus Petrus Korenhaar, Hasselt

-Reuzin Schele Octavie, Banneuxwijk, Hasselt

-Reuzin Kromme Berb, Banneuxwijk, Hasselt

-Reuzin Kwezeltje Rosalie, Banneuxwijk, Hasselt

-Reuzin Zwarte Mie, Banneuxwijk, Hasselt

-Reuzin Schóéen Marrej, Banneuxwijk, Hasselt

Naar onze bescheiden mening was het een prachtige stoet die kon rekenen op zon overgoten weer en een bezoekersaantal van om en bij de 10 000 mensen. Wij willen dan ook alle vrijwilligers en deelnemers van harte bedanken voor hun inbreng, want zonder deze mensen was dit alles niet mogelijk. De aanzet is gegeven om jaarlijks een Heksenfeest en tweejaarlijks een Heksenstoet te organiseren, we zitten al vol met ideeën om aan de slag te gaan, dus bij deze allen welkom op 30 augustus 2026! Ook gaat de groep samen met Schóéen Marrej deelnemen aan tal van reuzenstoeten doorheen het ganse land. Er is ondertussen ook al een hechte band gesmeed tussen onze verenigingen en de verenigingen van Beselare Heksenstoet en Les Macralles du Val de Salm uit Vielsalm.

Wie is Schóéen Marrej

Roepnaam: Schóéen Marrej

Doopnaam: Schóéen Marrej Anke Rudi van Hasselts Nieuwveld

Beherende organisatie: Revival Heksenfeesten Banneuxwijk Hasselt

Geboorte en doop: 7 september 2024

Reuzengroep en reuzenfamilie: Zus van wijkheksen van de Banneuxwijk in

Hasselt: Schele Octavie, Kromme Berb, Kwezeltje Rosalie en Zwarte Mie.

Wandelwijze: Dubbele mogelijkheid, gedragen en verrijdbaar.

Activiteiten: Reuzenstoeten, folkloristische stoeten.

Lichaam en kledij: Rieten romp van Lieve Lieckens, ontwerp,

hoofd en handen papiermarché/polyester van Francis Vannerum,

metalen draagsysteem van Johny Vanrusselt,